Dzień Sw. Patryka


Dzień św. Patryka to prawdopodobnie jedyne irlandzkie święto narodowe obchodzone poza krajem pochodzenia. 17 marca, w święto patrona Irlandii, w wielu krajach odbywają się parady, nosi się zielone ubrania, podawane jest zielone piwo, a gdzieniegdzie farbuje się rzeki na zielono (dzieci w szkole zaczęły własną tradycję - szczypią kolegów, którzy nie noszą niczego zielonego w ten dzień). Najbardziej uroczyście obchodzi się Dzień św. Patryka w Irlandii. Prawie wszystkie firmy, za wyjątkiem restauracji i pubów, tego dnia mają dzień wolny od pracy. Z uwagi na religijny charakter święta, przed właściwymi obchodami wielu ludzi uczestniczy we Mszy świętej, tradycyjnie ofiarowanej w intencji misjonarzy całego świata.

Swięty Patryk nie pochodził z Irlandii, należy jednak do najwybitniejszych jej przedstawicieli; wyspa zawdzięcza mu chrześcijaństwo i nową kulturę. Urodził się około 385 r. w Bretanii lub Szkocji. Do Irlandii trafił w wieku 16 lat, uprowadzony przez piratów. Uciekł sześć lat pózniej i schronił się w Galii. Mimo że udało mu się zbiec, Zielona Wyspa pozostawiła w jego myślach trwały ślad; wrócił tu w 432 roku, po studiach w Galii, przyjęciu święceń kapłańskich i pobycie w klasztorze w Italii. Został biskupem.
Chociaż nie był pierwszym misjonarzem chrześcijańskim w Irlandii, to właśnie on spotkał się w Tarze z Druidami i zniósł ich pogańskie rytuały. Nawrócił wodzów i książęta chrzcząc ich wraz z tysiącami poddanych w świętych Studniach.
Koniec życia spędził w klasztorze w Down, gdzie zmarł 17 marca 461 r.
Moc miały nawet doczesne szczątki świętego przechowywane jako relikwie. Kość szczękową przynoszono do rodzących, cierpiących na ataki epilepsji i wierzono, że chroni przed złym urokiem.

Patrykowi zawdzięcza Irlandia swój symbol: koniczynę, której św. Patryk używał aby odpowiadać na wątpliwość jak możliwy jest jeden Bóg w trzech osobach. Znalezienie w dniu św. Patryka koniczyny czterolistnej podwaja "szczęście". Koniczyna symbolizuje krzyż i Trójcę św. W czasach przedchrześcijańskich była magicznym symbolem druidów co pomogło zasymilować chrześcijaństwo i ukazać je jako pogłębienie wcześniejszych prostych wierzeń.

Koniczynka to drugi obok harfy symbol Irlandii. Harfa jest symbolem Irlandii, jest jej godłem państwowym, wizerunek harfy znajduje się na walucie Zielonej wyspy. Harfa, która stała się wzorem dla symbolu państwowego istnieje naprawdę. Obecnie przechowywana jest w Trinity College w Dublinie.

Pierwowzór godła Irlandii to jedna z nielicznych zachowanych średniowiecznych harf irlandzkich, pochodzi prawdopodobnie z XIV w. Instrument ten był charakterystyczny dla Zielonej Wyspy przez ponad sześć stuleci. Do czasów nam współczesnych przetrwało raptem 14 harf i to niektóre tylko w części! Pochodzą one z okresu od XIV do XVIII w.
Głównym elementem, który odróżniał harfę irlandzką od innych była jej solidność konstrukcyjna. Budowana była z jednego kawałka wierzby, który stanowił pudło harfy o ściankach grubości 13 mm. Tył harfy uzupełniany był kawałkiem innego drewna. Struny zrobione były z mosiądzu a szarpane były za pomocą specjalnych długich nasadek na paznokcie. Harfę trzymano opartą na lewym ramieniu, Lewą ręką poruszano struny w górnej części instrumentu, a prawą w dolnej (basy). Podobny system gry stosowany był również w harfie walijskiej, ale nie jest spotykany nigdzie indziej!
Harfy irlandzkie można podzielić na trzy grupy, w zależności od okresu kiedy powstały. - harfy powstałe w XIV-XVI w. (a może i wcześniejsze, np. XIII) były wysokie na około 70cm, liczyły około 30 strun, a pudło było jednolicie głębokie. Harfa ta nazywana jest małą - harfy z XVI i XVII w. były większe, miały nieco więcej strun, większe pudło rezonansowe. - W XVIII w. pojawia się harfa wysoka, której kolumna jest w zasadzie prosta.

Tradycją dnia św. Patryka jest kolor zielony (jest to kolor kojarzony z Irlandią - "zieloną wyspą"). W tym dniu uczniowie ubierają się na zielono, a kto nie ma na sobie takiego koloru jest szczypany przez innych. Pije się irlandzkie piwo zabarwione na zielono, gotuje zielone potrawy, czasem nawet barwi na zielono rzeki.

Węże Sw. Patryk wygnał z Irlandii wszystkie węże. Ostatni był najbardziej uparty, jednak święty długo z nim dyskutował aby wszedł do skrzynki, którą wąż uznawał za zbyt ciasną. W końcu wąż aby udowodnić Patrykowi że się nie zmieści wszedł do skrzynki, Patryk skrzynkę zamknął i wyrzucił do morza. Faktem jest że w Irlandii węży nie ma.

Ponoć święty nastraszył szynkarkę-oszustkę (nie dolewała trunków do pełna), tłumacząc jej, że jeśli nie zaprzestanie tej praktyki, jej karczmę nawiedzą potwory. Wystraszył ją na tyle dobrze, że od tamtej pory dbała o każdą kropelkę whiskey. Od tej chwili 17 marca pije się szklaneczkę whiskey zwaną "dzbanem Patryka" (An Pota Pádraic).

W zamku Cashel podczas ceremonii Patryk kilka godzin niechcący opierał się na pastorale który postawił na nodze władcy. Ten znosił ból bez mrugnięcia okiem. Gdy Patryk opamiętał się spytał czemu nic nie mówił. Władca odparł iż myślał, że to część ceremoniału.

Sw. Kieran Dużą pomocą dla św. Patryka był inny święty - Kieran. Patryk wręczył mu dzwon którym Kieran zwoływał mnichów na posiłki i modlitwy. Stąd rozpowszechnił się zwyczaj dzwonienia na Mszę i wieszania dzwonów w kościołach.

History
Whiskey
Beer
Leprechun
Hurling
Taniec



Powrót      Następna